Σήκω - σήκω, κάτσε - κάτσε

Η Β. είναι μια γυναίκα λίγο μετά τα 50 της. Ήρθε με τα πόδια από το Ελβασάν, πριν καμιά δεκαπενταριά χρόνια, σέρνοντας μαζί της τρία μικρά παιδιά. Σήμερα και τα τρία  είναι πτυχιούχοι της τριτοβάθμιας και κατοικούν ανάμεσα Σαλονίκη, Τίρανα και Κωνσταντινούπολη.
 Η ίδια της κάποτε χειρίζονταν  τα δοξασμένα κινέζικα μηχανήματα  στον αλβανικό ΟΤΕ και αγαπούσε τόσο τα μαθηματικά που δε διστάζει ακόμη και σήμερα  να σκύψει πάνω από τα βλαστάρια μου την ώρα που διαβάζουν και να τους  κάνει τις διορθώσεις.
Εδώ και οχτώ χρόνια έρχεται στο σπίτι μας, μια φορά τις δεκαπέντε και κυριολεκτικά το εγείρει.  Οι ατελείωτες  ώρες που έχουμε περάσει μαζί πάνω από σφουγγαρόπανα και απορρυπαντικά μας έχουν κάνει και τις δυο κάπως σοφότερες. Αίφνης, από τη Β. έμαθα ότι "κουρμπέτι" σημαίνει ξενιτιά και πως το ασφαλέστερο μέρος μέρος για να κρύψεις το μεροκάματο, όταν γυρίζεις με το  λεωφορείο, είναι κάτω από τον πάτο του παπουτσιού σου.  Από μένα έμαθε γιατί η εθνική φορεσιά της Ελλάδας είναι ίδια με την αλβανική και πώς να μαγειρεύει τις γαρίδες με τα ζυμαρικά για να φιλεύει τον Έλληνα γαμπρό.
 Όταν φεύγει, βρίσκω  ότι το μεγάλο δερματόδετο Κοράνι -δώρο παλιού φίλου -  έχει εγερθεί κι αυτό , είναι καλά ξεσκονισμένο και ευλαβικά τοποθετημένο, με το σωστό εξώφυλλο να κοιτάζει το δυνητικό του αναγνώστη. Μια αθόρυβη πράξη σεβασμού.  Η αφεντιά μου ποτέ δεν αξιώθηκε τίποτε περισσότερο από ένα διαγώνιο ξεφύλλισμα, και σίγουρα δε νοιάστηκα να μάθω ποιο εξώφυλλο είναι  το εμπρός, ποιο το οπισθόφυλλο και τα σχετικά. Μερικές απορίες που μου εγέρθηκαν σχετικά με τα εδάφια για τις γυναίκες και  άλλα επίμαχα, μετατέθηκαν σε ένα χρόνο κάπως αόριστο, ίσως στη σύνταξη. Αλλά το βιβλίο είναι εκεί, και όταν για κάποιο λόγο αλλάζει θέση, μπορώ να είμαι βέβαιη πως το παραπάνω Σάββατο θα ξαναστηθεί όρθιο, κανονικά. Θα εγερθεί δηλαδή, από μια γυναίκα που τραγουδάει ελληνικά μπαινοβγαίνοντας στα μπαλκόνια, λέει  " Αχ, Παναγία μου" όταν αναστενάζει και νοσταλγεί τους  μπαμπάδες της δημοκρατίας των Μπεκτασήδων, στην ανάδελφη πατρίδα της. Κανά δυο χρονιές την παρακολούθησα με κομμένη την ανάσα να νηστεύει για το ραμαζάνι, αλλά από τότε δεν το ξανάκανε, και πάλι καλά, γιατί δεν άντεχα να βλέπω έναν άνθρωπο να δουλεύει όλη μέρα χωρίς να βρέχει ούτε τα χείλια του.  

Η Β. είναι να 'ρθει στο σπίτι μεθαύριο. Πέρασαν δεκαπέντε μέρες από την προηγούμενη φορά και μπορεί  μου ζητήσει να σχολιάσω μερικά πράγματα που μεσολάβησαν. Για παράδειγμα, όσο θα καθαρίζει τα ράφια μας, ίσως θελήσει να μάθει γιατί τόσοι πολλοί Έλληνες  πιστεύουν στην καθαρότητα του αίματος και πώς είναι τόσο σίγουροι για την καθαρή καταγωγή τους, αυτοί οι άνθρωποι που ορκίστηκαν σήμερα βουλευτές. Ελπίζω να μην έχει πάρει χαμπάρι ότι η ελληνική δημοκρατία στέκεται εντελώς αμήχανη μπροστά τους, ή να μην την ενδιαφέρει και πολύ. Ίσως πρόσεξε τη δήλωση του μίσους όσων δεν ηγέρθησαν τη στιγμή του όρκου των Μουσουλμάνων βουλευτών στο Κοράνι, αλλά κόβω το κεφάλι μου ότι η ψυχολογία του μετανάστη - ακόμη κι όταν είναι νόμιμος - δε θα αφήσει να εγερθούν πολλές πολλές διαμαρτυρίες. Ελπίζω ακόμη ότι τα καλά ελληνικά της δε φτάνουν μέχρι το σημείο να καταλαβαίνει τον αρχαίο παθητικό αόριστο και στην προστακτική κιόλας, είτε τον προφέρουν σωστά είτε λάθος. Η Β. το πολύ - πολύ να καταλαβαίνει το  "σηκωθείτε από καρέκλες, καναπέδες, πολυθρόνες" του μεταμεσονύκτιου τελάλη, αλλά δεν ξέρει ότι στα σχολεία υπάρχουν άνθρωποι που τον πιστεύουν. Είναι οι ίδιοι που τρέφουν την λαγνεία του φόβου τους ρουφώντας τα ιστολόγια της εγκληματικότητας και βεβαιώνουν τη συνείδησή τους ότι οι άλλοι, οι ξένοι, οι Ευρωπαίοι, οι αλλόθρησκοι, οι Τούρκοι, οι Αλβανοί, οι μαυριδεροί φταίνε. Α, ναι, και οι γυναίκες και τα Νεφελίμ που ζουν ανάμεσά μας. Ή / και οι ψεκασμοί.

Εκλογές λοιπόν σε ένα μήνα , αφού το σώμα της μεταπολίτευσης παραμένει ακήδευτο και αφού ορισμένοι  πιστεύουν ότι ήρθε η στιγμή να εγερθούν και τα όνειρα να πάρουν εκδίκηση. Ίσως βέβαια και να μην  είναι έτσι, και οι περισσότεροι να πιστεύουν απλώς ότι μπορούν ακόμη να εγείρουν απαιτήσεις από ένα σύστημα, που τόσα χρόνια οι ίδιοι στήριξαν ως ευδαίμονες ψηφοφόροι, αρκεί αυτό να αλλάξει ελαφρώς και να βάλει τα ρούχα του αλλιώς. Σε κάθε περίπτωση πάντως να μη χρειαστεί , αλίμονο, να αλλάξουν οι ίδιοι. Δεν αποκλείεται ακόμη, εδώ, στην γεωγραφική εσχατιά της Ευρώπης  κάποιοι να πιστεύουν  στην έγερση του Μαρμαρωμένου Βασιλιά και στα Μαρμαρένια Αλώνια.  Στο μεταξύ κάποιοι θα εγείρονται ή όχι, κατά το δοκούν, χωρίς να εγείρουν και πολλές διαμαρτυρίες. Λέτε το "κάτσε καλά, Γεράσιμε", το όμορφο, το έξυπνο, το παλιό των τωρινών, να εννοούσε κάτι τέτοιο; Για φαντάσου!

Medousa

Αν οι εκλογές της 6ης Μαΐου προσέφεραν κάποια ελπίδα, αυτή ήταν το τέλος των αμέριμνων αυτοδυναμιών και η δημιουργία  κυβερνήσεων συνεργασίας. 

Η ελπίδα αυτή εξέλειπε.  Το "σάπιο πολιτικό σύστημα" είναι ακόμη εδώ, πετρωμένο, με τα παρακλάδια του, τις παραφυάδες, τις περικοκλάδες και τα φιντανάκια. Οι καταγγέλλοντες είναι και  οι μελλοντικοί θεράποντες.  Μαθητευόμενοι  μάγοι,  γουάναμπι πρωθυπουργοί, ολύμπιοι ρήτορες,  σαράντα μεραρχίες ελλήνων χριστιανών, πατροκτόνοι μπαλτατζήδες με το τζουλούφι,  δημόσιοι υπάλληλοι που έπαψαν να μπουκώνονται από το θεριό του δικομματισμού καθώς  και λοιπές φίλιες δυνάμεις, όλοι είμαστε εδώ.

 Οι επιδιώξεις μας  δεν άλλαξαν γιατί δεν άλλαξαν και οι ανάγκες μας. Μια ψιθυριστή κουβέντα που είχε αρχίσει να γίνεται πριν τις εκλογές για το ηθικό περιεχόμενο της κρίσης δεν είναι πια χρήσιμη σε κανέναν. Τα ζητήματα της προσωπικής ευθύνης, της απαλλαγής από την φαυλότητα ενός πολύ καθημερινού και δικού μας σύμπαντος, η αμηχανία της τρίτης ελληνικής δημοκρατίας μπροστά  στο ερεβώδες στίγμα του "εγέρθητι" , όλα κουρμπάνι μπρος  στη  γλυκιά ελπίδα της εφόδου στα χειμερινά ανάκτορα.  Μόνο που το "έπος του λαού" γυρίζεται πλέον ως πολύ - πολύ ελληνική, και καθόλου ευρωπαϊκή, τραγωδία. Δεν πάμε καλύτερα να δούμε το "Games of thrones", λέω εγώ;

Η σφαγή, ο αγάς και ο άγιος

Ήταν ωραίο το φεγγαράκι χτες . Δυο δεκαετίες πίσω  κάτι τέτοια βράδια τα λέγανε γκαστρωμένα, ίσως γιατί όλα τότε μεγάλωναν.  Έκλεινε η πρώτη φάση της μεταπολίτευσης, η Ελλαδίτσα ετοιμαζόταν να γίνει Ελλαδάρα με ευρώ και Ολυμπιακούς, η δεξιά ήταν δεξιά, η αριστερά αριστερά και ο Άκης ένα μεταμοντέρνο ρολόι που έλεγε την ώρα on demand. Απεργούσα σε κάθε ευκαιρία, κατέβαινα στο δρόμο, το μηνιάτικό μου μεγάλωνε με διάφορα επιδόματα και  η οικογένειά μου με παιδιά. Μεγάλωνε στα μουλωχτά και ένα παράξενο, σιωπηλό πάρτι όπου δεν ήμουν καλεσμένη αλλά κάποτε κάποτε άκουγα τα κρεσέντα του. Ίσως  να έριχνα  και καμιά κλεφτή ματιά μέσα από τα κλειστά παράθυρα αλλά γύριζα αλλού το βλέμμα γιατί θεωρούσα ότι "αυτό έτσι είναι".

 Σήμερα το πρωί όλα είναι διαφορετικά. Η μεταπολίτευση τελειώνει και τυπικά, κι αφού εδώ είναι ο τόπος της ιλαροτραγωδίας, παίρνει μαζί της την όση  οργή μπόρεσα να δικαιολογήσω στον εαυτό μου, όσες αριστερόστροφες κορώνες μπόρεσε να μου τσιρίξει  κατάμουτρα ο λαϊκισμός καθώς και μια καλή μαγείρισσα που φίλευε ντολμαδάκια στον καπετάν Γιώτη της γκαστριάς και της αθωότητάς μας. Ξεφούρνισα το κυριακάτικο παστίτσιο, ξεπροβόδισα περήφανο άντρα που συνόδευε το γιο στην πρώτη του ψήφο, την κουκουέδικη, "γιατί αυτοί τόσους ανθρώπους μας φάγανε", μπήκα σε ένα ταξί - μετά από πολύ καιρό- και τράβηξα για το πατρικό μου.
Ωραία μέρα, σημαδιακή. Ο ταξιτζής αίσχιστος επαγγελματίας, λες και ένα σκάνταλο χέρι έριξε επάνω του όλη την Ελλάδα που θέλουμε (;) να αφήσουμε πίσω. Αγένεια, κουτοπονηριά, ασχετοσύνη, θράσος. Η Βασιλική ένα πουπουλένιο κουβάρι πια στα χέρια μου, από το κρεβάτι μέχρι το μπάνιο και μετά στην κουζίνα, ευτυχώς τα μυαλά τετρακόσια.

- Πασόκ θα ψηφίσεις; το πέταξε το λογάκι της, μπουκωμένη το φαΐ της ελληνογεωργιανής συγκατοίκησης.

-Άσε με ρε μάνα, ο πίξιος ο δείξιος ο ταξιτζής, εσύ μου έλειπες τώρα, έλα φιλάκι, φεύγω.

Και μετά, εκλογικό τμήμα όπισθεν Αχειροποιήτου, στρογγυλή εκατοντάδα, η μπροστινή μου η κοπέλα - μαύρο μπλουζάκι, μαύρο τζιν, βλέμμα άδειο- ψάχνει τα ψηφοδέλτια και βάζει τους πειρατές πάνω πάνω. Παίρνω τα δικά μου, σε κάποιο  πρώτο όνομα συνάδελφος  συνδικαλιστής,  καταγγέλλει σε κάθε χρόνο και έγκλιση το σάπιο πολιτικό σύστημα και  είναι ο ίδιος του υποκριτής, κομπιναδόρος, ψιλικατζής. Ξεφυλλίζω, διαλέγω, τρεις σταυροί , το μη χείρον βέλτιστον και καλύτερα μια χαζή στη βουλή παρά ένα λαμόγιο.

  Έξω, ελεεινά πεζοδρόμια, βρώμα και δυσωδία, τμήμα Μεταγωγών, οι Ασώματοι μπαίνουν   στον κανθό του ματιού και με καλούν.  Μέσα στο λιοπύρι κοντεύω και μετράω τα μικρά τοξωτά παράθυρα που γυρόφερναν οι δερβισάδες. Ελπίζω στην παράξενη ανάσα που φυσάει ατέρμονα στο σκιερό κατώφλι, κάτω από την παλαιοαραβική επιγραφή και το εικόνισμα του Αι Γιώργη καβαλάρη. Μακάρι και  σε μια στιγμή μαρμαρωμένης ησυχίας στον εσωτερικό περίβολο του Χορτατζή αγίου.  Όχι, είναι κλειστό. Η πομπική οδός για το Οκτάγωνο άσημη και βρώμικη, Πακιστανοί πουλούν αθλητικά παπούτσια αυτό το Σαββατοκύριακο και παρακάτω Σουδανοί. Ο Πύργος κλειστός επίσης, ανοιχτά γεμάτα καφέ, μαγειρεία με έτοιμα φαγητά στη βιτρίνα κατά το σύστημα που τάιζε τους φακίρ φουκαράδες στα ευαγή ιδρύματα των Οθωμανών, καταϊδρωμένα γκρουπ από τη Ρωσία με κυράδες μαντηλοδεμένες και ορθόδοξο ιερέα επικεφαλής. Δεν την ξαναπατάω, αστικό για την Καλαμαριά, τηλέφωνο που χτυπάει, μαμά πού είσαι, είμαι σίγουρη για την επιλογή μου, δεν είμαι πια αθώα.
Λοιπόν, με έχουν σφάξει, δεν πιστεύω καθόλου ότι θ' αγιάσω αλλά νομίζω ότι δε μπορεί να μου συμβεί τίποτε χειρότερο από ό,τι έχω κάνει η ίδια στον εαυτό μου, στην οικογένειά μου και στον τόπο που ζω. Το πρόβλημά  δεν είναι πια ο αγάς αλλά οι άγιοι γύρω μου. Ακόμη και ένας παράδεισος σαν τον ελληνικό θα δυσκολευτεί πολύ πια να τους  στέρξει. Αλλά και πάλι... τόσο το χειρότερο για τον παράδεισο.