Lacrimae rerum

"Sunt lacrimae rerum et mentem mortalia tangunt." Βιργίλιος ,Αινειάδα, στ. 462, βιβλίο I.

"Αυτά είναι δάκρυα για θλιβερά πράγματα που αγγίζουν την ψυχή". Η συνειδητοποίηση της ματαιότητας του πολέμου και της ανθρώπινης θνητότητας.
Μα δάκρυα από δάκρυα διαφέρουν.
Λοιπόν, τα δάκρυα των πραγμάτων ή δάκρυα για τα πράγματα; Με σημερινούς όρους θα λέγαμε "δάκρυα εκ των πραγμάτων". Αναγκαστικά δάκρυα. Τα προκαλεί κάποιος χωρίς να ξοδεύει συναίσθημα. Μόνο χημικά. Μα και ο κλαίων δε συν-αισθάνεται. Απλώς κλαίει. Τι βία!

Τα δάκρυα που προκαλεί η εξουσία. Τα δάκρυα που είναι απαραίτητο να κυλήσουν για κάποιον που θέλει να πάρει την εξουσία.
Τα δάκρυα δεν είναι μόνο γυναικεία υπόθεση. Η εξουσία όμως; Έχει πάψει πλέον να είναι μόνο αντρική; Θα σας γελάσω, και δεν είναι στις προθέσεις μου.


Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, "Το πορτραίτο ενός καρδιναλίου", περ. 1600, ελαιογραφία, (108,0 χ 108 cm), Μητροπολιτικό Μουσείο Ν. Υόρκης.
Ο καθήμενος ταυτίζεται με τον καρδινάλιο Don Fernando Niño de Guevera (1541-1609), Μεγάλο Ιεροεξεταστή και Αρχιεπίσκοπο της Σεβίλλης. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα πορτραίτα του Θεοτοκόπουλου και κατά την ταπεινή μου γνώμη για ένα έργο εμβληματικό της εξουσίας. Για την ακρίβεια είναι η ίδια η εικόνα της εξουσίας . Ο τρόπος που η μορφή κάθεται στο μεγαλόπρεπο κάθισμα, το αριστερό γαντζωμένο στο ερεσίχειρο , τα ματογυάλια και τα ιερατικά ενδύματα. Οι νευρικές πινελιές, ιδίως στην κοντή πελερίνα, κάνουν τον πορφυρό ταφτά να μοιάζει πως ξεπηδά από το πλαίσιο του κάντρου, του χρόνου , του καιρού και του ανθρώπου. Είναι το σημάδι της εξουσίας πάνω στις ζωές των άλλων, πιστών και απίστων.



Ο πορφυρός ταφτάς. Τον ποδόγυρό του πόσοι να φίλησαν γονατιστοί ζητώντας έλεος, συγχώρεση, ευλογία, συγκατάθεση. Στα πόδια του μπροστά και το λευκό χαρτί με την υπογραφή του καλλιτέχνη. "δομίνικος θεοτοκόπουλος". Στα πόδια του.

Αντίθετα, όταν έχουμε να κάνουμε με γυναίκες, η κοντή μπέρτα δεν είναι σύμβολο εξουσίας. Πρόκειται απλώς για τμήμα της γυναικείας φορεσιάς που μπορεί να αλλάζει στους αιώνες και τους πολιτισμούς αλλά δε σηματοδοτεί κάτι ιδιαίτερο.





Και μπορεί το πορφυρό στο Βυζάντιο να έντυνε τα αυτοκρατορικά τέκνα από τη γέννησή τους, αλλά η υποψήφια νύφη πρώτα στεφανώνονταν την εξουσία, δηλαδή πρώτα ανακυρήσσονταν αυτοκράτειρα και μόνο μετά από αυτό σύζυγος.

Η δική μου εκδοχή για το πορφυρό χρώμα είναι αυτή που ακολουθεί. Το ensable της Κοκκινοσκουφίτσας τελείωσε αλλά δε φορέθηκε. Το πορφυρό του μου κάνει "νερά", καθώς αναγκάστηκα να χρησιμοποιήσω, σε ορισμένα μέρη του, μαλλί άλλης καζανιάς απο την αρχική.





Αυτό το τυχαίο γεγονός μου θυμίζει πόσο απρόθυμη είμαι να ενδυθώ οποιαδήποτε εξουσία, ακόμη και όση που μου αναλογεί στο μικρόκοσμο της δουλειάς μου. Η γελοία εξουσία του δασκάλου που σφυρίζει για να ποιμάνει τα παιδιά, τα αστυνομικά τελεσίγραφα από μικροφώνου στην πρωινή προσευχή, η προσκόλληση στα στερεότυπα μιας εκπαίδευσης που οδηγεί οπουδήποτε αλλού εκτός από τη μόρφωση. Η φοβική σχέση με τους γονείς και την κοινωνία που χρησιμοποιεί τους τύπους και την επανάληψή τους για να κρυφτεί.
Αλήθεια, την εκδοχή μου για την ίδια την εξουσία σας την έχω πει ποτέ; Όχι; Α, λοιπόν, που λέτε...