Το είναι και το φαίνεσθαι

Κοπέλα που αποκοιμήθηκε , 1656–57
Johannes Vermeer ( Ολλανδία, 1632–1675)
Λάδι σε καμβά 87.6 x 76.5 cm
Μητροπολιτικό Μουσείο Ν.Υόρκης
Πρόκειται για το πιο πρώιμο δείγμα του μετέπειτα αγαπημένου θέματος του καλλιτέχνη: Ένα ή δυο πρόσωπα σε εσωτερικό σπιτιού.


Νεκρή φύση, όπως δείχνει η καράφα του κρασιού , τα αντικείμενα στο τραπέζι καθώς και το εξαίσιο χαλί. Μοιάζουν αφημένα εκεί μετά το τέλος κάποιας γιορτής.Η παρουσία του κοριτσιού ενισχύει το χαρακτηρισμό nature morte μια και εικονίζεται να κοιμάται αποκαμωμένο , με τη χαρακτηριστική κλίση στη μια πλευρά.

Όπως όμως έχουν δείξει οι οι ακτινογραφήσεις του πίνακα, αρχικά η σύνθεση περιελάμβανε έναν άντρα στη θέση του καθρέφτη, που αντανακλά το δωμάτιο, και ένα σκύλο στη θέση της καρέκλας στο πρώτο πλάνο. Επρόκειτο λοιπόν για σκηνή με ερωτικό υπαινιγμό, όπως μαρτυρά το κρασί, ο άντρας και ο σκύλος, όλα σύμβολα ερωτισμού στην ολλανδική ζωγραφική. Εξάλλου η ύπαρξη του πίνακα ,στον τοίχο πίσω από την κοπέλα, με τον Ερωτιδέα ενισχύει τον υπαινιγμό. Ο πίνακας αυτός περιλαμβάνει και μια μάσκα, σύμβολο της ειλικρίνειας.
Ο καλλιτέχνης θέλησε με αυτές τις αντικαταστάσεις να κάνει λιγότερο φανερό το θέμα του . Είναι εξάλλου ένα από τα χαρακτηριστικά της τέχνης του Vermeer: Τίποτε δε μοιάζει να συμβαίνει στον καμβά κι όμως ξεπηδά μια σπουδαία ιστορία.
Την αφορμή να θυμηθώ τον πίνακα μου έδωσε η faraona και οι δυο γιαγιάδες της, που ύφαιναν χαλιά.