Happy Valentine, for all (knitters or not)

`

Όλα είναι δρόμος

.

[ Δρόμοι ]

Του Ρούσσου Βρανά rvranas@dolnet.gr

Στοιχειώδες...

... αγαπητέ Τσώρτσιλ! Ώστε έτσι, λοιπόν! Το 23% των νεαρών Βρετανών είναι πεπεισμένοι πως ο Ουίνστον Τσώρτσιλ είναι ένα φανταστικό πρόσωπο και το 47% πιστεύουν ότι ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος δεν υπήρξε ποτέ βασιλιάς της Αγγλίας παρά μονάχα στα μυθιστορήματα. Όμως, το 48% από αυτούς τους νεαρούς εκφράζει τη βεβαιότητα πως ο Σέρλοκ Χολμς, ο ιδιωτικός αστυνομικός που επινόησε ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, υπήρξε πραγματικά. Αυτά είναι τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε από το βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο «UΚΤV Gold», με τη συμμετοχή περίπου τριών χιλιάδων νεαρών Βρετανών.

Έστω...

... να αποδεχτούμε πως κάνουν λάθος για τον βασιλιά Αρθούρο ή τον Ρομπέν των Δασών και πως αμφιβάλλουν αν υπήρξε ποτέ ο Μαχάτμα Γκάντι ή ο Κάρολος Ντίκενς. Αλλά και ο Τσώρτσιλ; Σίγουρα, αυτή η διάθεση των νέων να παίρνουν τον μύθο κατά γράμμα και να αμφιβάλλουν για το πραγματικό, δίνοντας την ίδια ώρα σάρκα και οστά σε μια προσωπικότητα που δεν υπήρξε παρά μονάχα στα χαρτιά, είναι κάτι που θα κάνει τους ιστορικούς να θλίβονται και τους μυθιστοριογράφους να πανηγυρίζουν. Η μυθοπλασία δεν θα μπορούσε να είχε ελπίσει σε μεγαλύτερο θρίαμβο. Και θα εξακολουθήσει να αδιαφορεί αγέρωχη για την ακρίβεια των γεγονότων, την ημερομηνιών και των περιγραφών των μαχών. Πράγματι, ο Σέρλοκ Χολμς δεν έφυγε ποτέ από κοντά μας, είναι ζωντανός και μένει στην οδό Μπέικερ 21, στο Λονδίνο. Ας μην μας πτοεί το γεγονός ότι μια τράπεζα έχει εγκατασταθεί στο σπίτι όπου είχε τοποθετήσει τον ήρωά του ο Κόναν Ντόιλ. Ο Σέρλοκ Χολμς εξακολουθεί να κατοικεί εκεί. Η απόδειξη είναι οι επιστολές που φτάνουν καθημερινά με το όνομά του.

Η αλήθεια...

... είναι πως όταν ειρωνεύεται κανείς έτσι τη νέα γενιά για την άγνοιά της, είναι σαν να ειρωνεύεται τη δική του που δεν την ανάθρεψε σωστά. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο βρετανικό. Ούτε στη Γαλλία μπορούν να ξεχωρίσουν όλοι οι νέοι ποιος υπήρξε πραγματικά, ο Ντ΄Αρτανιάν ή ο Μολιέρος. Μπορεί ο άνθρωπος σήμερα να είναι περισσότερο πληροφορημένος, αλλά δεν είναι περισσότερο μορφωμένος.

Ο γλωσσολόγος...

... και φιλόσοφος Ζαν-Κλοντ Μιλνέρ εξηγεί το γιατί στο βιβλίο του «Ο μισθός του ιδεώδους». Κάποτε, γράφει, ήταν ιστορική ανάγκη για τον καπιταλισμό, εκτός από την επιχειρηματική αστική τάξη, να διαθέτει και μια αστική τάξη διανοουμένων, ώστε να μπορεί να ξεπεράσει με αυτήν τις αγκυλώσεις του παλιού καθεστώτος. Στο ξεκίνημά του, ο καπιταλισμός ήταν μια πολιτική και πολιτισμική επανάσταση η οποία ήθελε να σπάσει τα ήθη και τις παραδόσεις που εμπόδιζαν την ανάπτυξή της. Σήμερα το σύστημα πηγαίνει από μόνο του. Δεν χρειάζεται τους διανοούμενους. Σχολεία και καθηγητές δεν είναι πια παρά παροχείς υπηρεσιών για καταναλωτές. Η οικονομική λογική έχει διώξει την πολιτική και έχει εγκατασταθεί στην εξουσία. Δεν χρειάζεται πια μορφωμένους ανθρώπους. Ούτε καν μορφωμένους πολιτικούς. Υπάρχει κανείς που να αμφιβάλλει;

ΣΗΜΕΡΑ, 13.2.08, ΑΠΕΡΓΙΑ

Πλέκοντας το 1958

Πώς και τι έπλεκαν πριν από πενήντα χρόνια; Τότε οι μαμάδες μας ήταν νέα κορίτσια στη μετεμφυλιακή Ελλάδα της αστικοποίησης , η NIVEA κρέμα προσώπου και ένα ψυγείο ΙΖΟΛΑ "το καμάρι κάθε σπιτιού".
Και να που υπήρχαν ήδη οδηγίες σε περιοδικά για την κατασκευή ενός πλεκτού. Αυτό σημαίνει ότι έχει συμβεί πλέον η τομή ανάμεσα στο λεγόμενο "παραδοσιακό" πολιτισμό- τον οποίο χαρακτηρίζει η προφορική παράδοση- και στη νεοτερικότητα (mondernite) , όπου κυρίως ο γραπτός λόγος αναλαμβάνει τη μεταφορά και τη διάδοση των πολιτιστικών αγαθών. Στην Ελλάδα ο χρόνος αυτής της τομής εντοπίζεται πάνω κάτω στη δεκαετία του '40. Το πλέξιμο, όπως και αρκετές δραστηριότητες του "παραδοσιακού" πολιτισμού, απέκτησε καινούρια χαρακτηριστικά. Το σημαντικότερο, κατά τη γνώμη μου, αυτό που συνιστά δηλαδή τη διαφοροποίηση είναι η ύπαρξη και δημοσίευση γραπτών οδηγιών πλεξίματος. Από την επινόηση ή την αντιγραφή σχεδίων "με το μάτι" τώρα έχουμε πλήρεις και λεπτομερείς οδηγίες για την κατασκευή του πλεκτού. Το ενδιαφέρον βέβαια είναι ποιες ήταν οι αναγνώστριες του περιοδικού και κατ' επέκταση αποδέκτριες των οδηγιών. Γυναίκες της μεγάλης πόλης, εγγράμματες (διόλου αυτονόητο τότε),ευκατάστατες και με ενδιαφέρον για τις καινούριες τάσεις, μάλλον "του κόσμου" και όχι κατ' ανάγκη εργαζόμενες. Ό, τι δηλαδή ονομάζουμε αστές. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι το πλέξιμο,ως καθαρώς γυναικεία απασχόληση, εξακολουθούσε να υπάρχει σε άλλες περιοχές και κοινωνικά στρώματα με πιο "παραδοσιακά" χαρακτηριστικά. Νομίζω ότι η λεπτομέρεια που επιβεβαιώνει τις σκέψεις αυτές είναι η ύπαρξη του δείγματος στις οδηγίες. Η αναγκαιότητά του βρίσκεται στην ύπαρξη πρωτότυπου πλεκτού αντικειμένου, στο οποίο έχει χρησιμοποιηθεί συγκεκριμένο "αγοραστό" μαλλί, βελόνες και διαστάσεις. Αντίθετα, στο "παραδοσιακό" πλέξιμο κάθε πλέκτρια έπρεπε να αυτοσχεδιάσει και να χρησιμοποιήσει υλικά που προέρχονταν από την οικιακή παραγωγή (μαλλί από τα ζώα, πλύσιμο, απολίπανση,ξάσιμο, γνέσιμο, βάψιμο και πλέξιμο). Κι ακόμη εργαλεία (βελόνες, αδράχτια, ρόκες) χειροποίητα. Όσο για τα σχέδια, εκεί ήταν και η αποθέωση της επινοητικότητας και της πρωτοτυπίας, ταυτόχρονα με μια σταθερή επανάληψη ήδη γνωστών και δοκιμασμένων τεχνικών στα οποία η μαθητεία γίνονταν μέσα στους κόλπους της "παραδοσιακής" κοινότητας.
Οι οδηγίες ,που υπογράφονται μόνο με τα αρχικά Χ.Κ.,περιλαμβάνουν τύπο και μάρκα μαλλιού, μέγεθος και είδη βελονών, είδη πόντων , δείγμα και στάδια πλεξίματος. Ό,τι δηλαδή βρίσκουμε σε ένα σημερινό περιοδικό, εκτός από το πατρόν. Η ορολογία είναι επίσης σχεδόν ίδια με τη σημερινή, όπως και η τεχνική. Δεν είναι προφανές αν ο/η Χ.Κ. είναι το άτομο που έχει σχεδιάσει τα πλεκτά ή απλώς έχει μεταφράσει τις οδηγίες από κάποιο ξένο έντυπο. Δεν μπορούμε λοιπόν να γνωρίζουμε με βεβαιότητα εάν πρόκειται για απλή μεταφορά ενός ξένου μοντέλου στην ελληνική αγορά, που είναι και το πιθανότερο , ή σε ελληνικό design(σπάνιο πουλί).


Φόρεμα για πολύ θαρραλέες πλέκτριες, με βελόνες Νο 2.5, από τη θρυλική "ΓΥΝΑΙΚΑ", τεύχος 207, Ιανουάριος του 1958. Η μόδα για την πόλη. Στενή μέση, τονισμένοι γοφοί, εφαρμοστό στήθος με πένσα και μήκος (από τη μασχάλη) 96 εκ. Θαυμάσια η λεπτομέρεια της πλεξίδας στο ρεγκλάν. Υποθέτω ψηλοτάκουνες γόβες.




Από το ίδιο περιοδικό, πουλόβερ ζακάρ και καπυσόν, ένα αξεσουάρ που έχει εκλείψει. Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι το ζακάρ αρχίζει ταυτόχρονα με την μανικοκόλληση και έτσι δημιουργείται ένας έξοχος ωμίτης. Φαντάζομαι κολλάν παντελόνι με έντονη τσάκιση και μποτάκια ορειβατικά.
Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον αν μπορούσαν να εντοπιστούν δημοσιεύσεις παλαιότερες από αυτές. Και ακόμη πιο ενδιαφέρον αν υπήρχαν και οι μαρτυρίες μεγαλύτερων γυναικών, για τα προκατοχικά χρόνια και τις συνήθειες πλεξίματος εκείνης της εποχής.
( Οι εικόνες "ανοίγουν", για όποιον/α ενδιαφέρεται για τις οδηγίες!)

Λιλίκες (ξανά)

.

Ο Έκο έλεγε ότι"διαβάζουμε μυθιστορήματα και μας μυούν σε κόσμους που δεν μας ήτανε οικείοι". Έτσι είναι τώρα και έτσι ήταν υποθέτω και εκείνα τα χρόνια. Χωρίς βεβαίως το όνομα του συγγραφέα και τον πρωτότυπο τίτλο. Μόνο το όνομα εκείνου (εκείνης;) που έκανε τη διασκευή και - τι παράξενο- το όνομα του εικονογράφου. Τα δεκάχρονα διάβαζαν απλώς, χωρίς πολλές πολλές βιβλιογραφικές αναφορές. Σε αντίθεση με τα σημερινά που τους μαθαίνουμε να παίζουν στα δάχτυλα τα εξώφυλλα, εσώφυλλα και τα οπισθόφυλλα των βιβλίων. Άραγε, σε καμιά τριανταριά χρόνια από σήμερα, θα νιώθουν κάποιο αίσθημα νοσταλγίας για τα υποψήφια να κιτρινίσουν, τώρα ολοκαίνουργια , ιλουστρασιόν βιβλιαράκια που μαζεύονται στα γραφεία τους και ανατέμνονται, για ένα σωρό σχολικές εργασίες;
Σήμερα βεβαίως οι παλιές "Λιλίκες" χρησιμοποιούν παντοδύναμα διαδικτυακά ψαχτήρια και ανακαλύπτουν ξανά , με τριάντα χρόνια καθυστέρηση, την "φιλολογική" μεριά των παιδικών διαβασμάτων τους.

Ιδού, ο Marcel Marlier (1930) , ο άνθρωπος που έφτιαξε αγαπημένες εικόνες ενός παιδικού σύμπαντος, σε μια ιδεατή συνάντηση με τους ήρωές του, τη Λιλίκα και τον Παταπούφ,



και ο Gilbert Delahaye (1923-1997), o συγγραφέας. Βέλγοι. Κάθε χρόνο, από το '54 ,έβγαζαν και μια Λιλίκα , για δεκαετίες. Αυτή που μου έμαθε ότι μια μικρή γυναίκα πρέπει να είναι χαρούμενη, κεφάτη, προσηνής, υπεύθυνη,νοικοκυρεμένη, δημιουργική, κομψή, δυναμική και μέσα σε όλα τούτα βεβαίως και να πλέκει.
Την έλεγαν Martine, στις γαλλόφωνες περιοχές,
Andreea αλλού,

ή και Anita,

ένας θεός ξέρει πώς στα ισραηλινά,

Martynka στα πολωνικά,

Aysegul στα τούρκικα,


και τώρα τελευταία Μαρίλη στα ελληνικά.
Στο e-bay τα αντίτυπα του '60, σαν και τα δικά μου, πωλούνται ως πολύ σπάνια. Μα εγώ τις φυλάω τις Λιλίκες μου ακόμη και τώρα που μεγάλωσα και γνωρίζω πια γιατί δεν την ονόμαζαν Κούλα ή Παναγιώτα ή Μαρία. Και καθώς τις ξεφυλλίζω καμιά φορά κι επιστρέφω στο ανεξίτηλο σύμπαν που μου σύστησαν, αναρωτιέμαι μήπως τελικά εξακολουθώ να ζω μέσα σε αυτό και να κάθομαι φρόνιμα- φρόνιμα με τις βελόνες μου δίπλα σε ένα ανοιχτό, φαρδύ παράθυρο.
Ένας πόντος, δυο πόντοι...

Ο Άγγλος ασθενής μου

<






Το αγαπημένο μου καμηλό κάντριγκαν, το ζεστό, απαλό και τόσο ελαφρύ... ασθενεί βαρέως.




Τα λάστιχα έχουν χάσει τη φόρμα τους και οι κουμπότρυπες κυριολεκτικώς χάσκουν. Λοιπόν, τι κάνουμε όταν τα λάστιχα ενός ήδη τελειωμένου( και φορεμένου) και πολυαγαπημένου πλεκτού δεν στέκονται πλέον στο ύψος των περιστάσεων; Το εγκαταλείπουμε;Υπάρχει γιατριά; Υπάρχει, ευτυχώς. Απλούστατα, τα ξηλώνουμε και τα ξαναπλέκουμε. Μόνο τα λάστιχα. Γιατί το αγαπάμε μια κάθε πόντος του έχει υπάρξει μέσα από το βηματισμό του δικού μας χρόνου και των δικών μας σκέψεων.
Πώς το έλεγε ο Φάινς στην ταινία; I promise...I'll come back for you. I promise...I'll never leave you...


Η συνέχεια, με τις σχετικές οδηγίες, προσεχώς.

Οδηγίες προς ναυτιλομένους

Υπάρχουν δυο τρόπο για να πλεχτεί ένα κασκόλ με σπείρες ( σπιράλ ελληνιστί):
Ο πρώτος προϋποθέτει τη γνώση της τεχνικής των σύντομων ή κοντών σειρών(short rows), μας εξασφαλίζει μεν λιγότερους πόντους στις βελόνες από όσους ο δεύτερος τρόπος αλλά απαιτεί συνεχές μέτρημα.
Ο δεύτερος τρόπος είναι αυτός του διπλασιασμού των πόντων κάθε δεύτερη σειρά. Ο διπλασιασμός γίνεται πλέκοντας δυο φορές κάθε πόντο, δηλαδή χρησιμοποιώντας και την εμπρός και την πίσω κλωστή του πόντου.




Έτσι πλέκουμε καλή εμπρός και πίσω στον ίδιο πόντο.


Ιδού τώρα ένα δείγμα κασκόλ με σπείρες (όχι δικό μου) πλεγμένο με την τεχνική που αναφέρθηκε:

Ρίξτε 90 πόντους σε χοντρές, κυκλικές βελόνες με το ανάλογο νήμα. Το μήκος τους πρέπει να είναι αρκετό ( πάνω από 60 εκ.) Στην εικόνα έχουν χρησιμοποιηθεί βελόνες Νο 9. Μπορείτε να πειραματιστείτε με τα μεγέθη των βελονών και το πάχος του νήματος. Γενικώς όσο πιο χοντρές οι βελόνες και πιο λεπτό το νήμα τόσο καλύτερο το σπιράλ. Μη σας τρομάξει ο αριθμός των πόντων. Πρόκειται για σύντομο project, υπόθεση λίγων ωρών.

Σειρά 1: Καλή
Σειρά 2: Καλή στην εμπρός και πίσω κλωστή κάθε πόντου ( 180 πόντοι)
Σειρά 3: Καλή
Σειρά 4: Καλή στην εμπρός και πίσω κλωστή κάθε πόντου (360 πόντοι )
Σειρά 5: Καλή
Σειρά 6: Καλή στην εμπρός και πίσω κλωστή κάθε πόντου (720 πόντοι!).
Σειρά 7: Καλή
Κλείστε όλους του πόντους.

Καλή επιτυχία!

Συνέχεια του παραμυθιού, καλησπέρα σας. Και ιδού το σώμα του εγκλήματος. Αμήχανο, ε; Για την ιστορία πάντως, πρόκειται για το έξοχο ALPACA ANDES Pure Alpaca (100% Alpaca) Katia Yarns, για βελόνες έως 4,5. Αποτελεί βεβαίως ένα καλό παράδειγμα για τη σχέση που πρέπει να έχει το νήμα με το project. Δεν είναι όλα τα νήματα κατάλληλα για όλα τα πλεκτά, όσο και να μας αρέσει το χρώμα ή η ποιότητα. Κάθε project έχει τις δικές του απαιτήσεις τις οποίες πρέπει να λαβαίνουμε σοβαρά υπ' όψιν όταν διαλέγουμε το νήμα, κυρίως όταν βρισκόμαστε στον "παράδεισο των νημάτων" ( το αγαπημένο μας μαγαζί ή τα sites από όπου μπορεί κανείς να παραγγείλει on line). Αυτό είναι το βασικό αξίωμα του πλεξίματος. Δυστυχώς χρειάστηκαν αρκετές αποτυχίες και κυρίως χαμένος χρόνος για να το καταλάβω. Σχετικά με αυτό το θέμα είναι πολύ χαρακτηριστική η επιμονή των ξένων περιοδικών στην επιλογή συγκεκριμένου τύπου νήματος για κάθε πλεκτό. Ασφαλώς και το όλο πράγμα συνδέεται με τις μεγάλες εταιρείες παραγωγής νημάτων οι οποίες άλλωστε κινούν έναν ολόκληρο κόσμο από σχεδιαστές που έχουν κατακτήσει ζηλευτά επίπεδα τεχνικής, καλλιτέχνες που στήνουν ολόκληρες εγκαταστάσεις χρησιμοποιώντας το πλεκτό όπως άλλοι το χρωστήρα ή το μέταλλο, ανθρώπους και των δύο φύλων που πλέκουν γιατί ζουν έντονα τον "πολιτισμό του χεριού" , περιοδικά, εκδόσεις, σχετικά blogs, on line πωλήσεις, σεμινάρια, ακόμη και θεματικό τουρισμό. Ακόμη όμως κι έτσι- και παρά το γεγονός ότι στη χώρα όπου ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα το πλέξιμο θεωρείται ακόμη ερασιτεχνική ,"γριίστικη" ασχολία,κατάλληλη για αποτραβηγμένες και άμαχες κυρίες, όλα τούτα ακούγονται παράξενα- ο κανόνας δεν παύει να έχει ισχύ. Κάθε σχέδιο έχει το νήμα του, κάπου μέσα στο σύμπαν του πλεξίματος. Και η ανακάλυψη αυτού του νήματος είναι μια ηδονική στιγμή για το άτομο που είναι addicted στο πλέξιμο. Πολλές φορές βέβαια η διαδικασία είναι αντίστροφη. Η έμπνευση δηλαδή να προέρχεται από το ίδιο το νήμα το οποίο θα καθοδηγήσει στο σχεδιασμό του project. Πάλι όμως ισχύει ο βασικός κανόνας. Γι αυτό και τα αγγλόφωνα περιοδικά και βιβλία σχετικά με το πλέξιμο μιλούν για substitute yarn ( δηλαδή νήμα υποκατάστατο) όταν το προτεινόμενο έχει εξαντληθεί από τα μαγαζιά.
Και μετά το θεωρητικό κομμάτι ας επιστρέψουμε στη μικρή ιστορία που ξεκίνησε τον περσινό χειμώνα. Βλέπετε τα απωθημένα είναι ύπουλα και πανίσχυρα πράγματα ακόμη και για μια γαλήνια πλέκτρια. Η δεύτερη απόπειρα να αντιγράψω το περίφημο κασκόλ έγινε πριν τρεις εβδομάδες, μόλις τελείωσα το μεσαιωνικό kirtles της θυγατέρας.(βλέπε τo post A promise is always a promise ). Πατρόν και μέτρα (τροποποιημένα) χρησιμοποίησα από το Knit 1 ( τεύχος spring 2007) Το αποτέλεσμα είναι αυτό που ακολουθεί:





Έπλεξα με το HARMONY των KATIA YARNS (88% Viscose, 12% Polyamide) ,διπλό, με βελόνες Νο 4. Πήρα ένα απαλό, πυκνό και χυτό πλεκτό. Έχει μαλλιαρή υφή, όμοια με τα Teddy Bears που αγαπούν τα παιδιά. Μπορεί άριστα το ίδιο μαλλί να χρησιμοποιηθεί για ένα τέτοιο αρκουδάκι.Για καλή μεριά προτίμησα την "ανάποδη" (reverse stockinette ) γιατί στην "καλή" (stockinette stitch, ή κάλτσα ή ζέρσεϋ όπως τη λέει η μαμά μου) διακρίνονταν οι κάθετες "στήλες" των πόντων, γεγονός ανεπιθύμητο. Λείπουν ακόμη τα τέσσερα θηλύκια για τη χαμηλή ζώνη και οι τσέπες που θα γίνουν ψεύτικες. Και φυσικά η φόδρα.


So Audrey...do you want another bagel?

Breakfast at Tiffany's

<

Θυμάστε; Αξέχαστη ταινία, αξέχαστη 'Ωντρεη...Και τα φορέματα...Ω, τα φορέματα... Τόσο κομψά και στυλάτα! Σχεδόν όσο και αυτά που χαζεύω στην αγαπημένη μου βιτρίνα, είκοσι μέτρα από το μουράγιο του Θερμαϊκού. Έτσι λοιπόν, ένα κρύο απόγευμα (όχι πρωινό, συγγνώμη Ώντρεη...) του περασμένου χειμώνα , ιδού:



"...Μμμ... Για δες... Θα μπορούσα; Και βέβαια θα μπορούσα..."



Ένα μοναδικό και ιδιαίτερο ρούχο. Στην πραγματικότητα δεν ήταν τίποτε περισσότερο από ένα μακρύ και φαρδύ κασκόλ με κουκούλα που έφερε χαμηλά στους γοφούς στενή ζώνη και ένα ζευγάρι όρθιες "τσέπες ναυτικού" ακριβώς κάτω από το στήθος.


Καθόλου μανίκια, καθόλου πλάτη, μόνο ένα μικρό τμήμα πίσω που παρέπεμπε σε κουκούλα φραγκισκανού καλόγερου. Συνδυασμένο υπέροχα με λευκή κρουαζέ μπλούζα και λευκό παντελόνι. Classy!
Αλίμονο. Το πανάκριβο, απαλό ,γνήσιο, μπεζ αλπακά μαλλί που χρησιμοποίησα ήταν μία καταστροφή! Το αντικείμενο των πόθων μου, αυτό που μου θύμιζε τον αδελφό Γουλιέλμο και "Το όνομα του ρόδου" έβγαινε από τις νούμερο 4 βελόνες μου ένα βαρετό και μονότονο μακρινάρι! Όταν δε έφτασα στην κουκούλα δεν μπορούσα να την κάνω ζάφτι με τίποτε. Κοντή, στενή, "λίγη". Γενικά, αντί για τον πολυθρύλητο μεσαιωνικό "αέρα" λάβαινα ένα μισερό πράγμα όπου οι πόντοι της καλής μεριάς του πλεκτού φαίνονταν ιδιαιτέρως ανεπιθύμητοι και οι ούγιες αμήχανες.
Παρά τις προσπάθειές μου ο χρόνος περνούσε. Πιστεύω πως έχω έρθει στον κόσμο με μετρημένα τα πλεχτά που πρέπει να τελειώσω. Δεν μου επιτρέπεται λοιπόν να σπαταλάω χρόνο. Ήταν πια καιρός να μαζεύω τα χειμωνιάτικα και να βάλω μπρος τα ανοιξιάτικα και καλοκαιρινά projects. Φοβερή απογοήτευση, από όποια μεριά και αν το έβλεπα. Ανίκανη πλέκτρια με ανικανοποίητο φαντασιακό. (Γιατρέ μου, ακούγεται σοβαρό...). Τι κι αν παρίστανα την ψύχραιμη; Another UFO in my closet. So, what? Και ξαφνικά, μεσούσης πλέον της άνοιξης:

Ω, τύχη αγαθή!

Ένας μπούσουλας! Ας είναι. Ποιος θα το μάθει εξάλλου; Μα για κοίτα, θέλει λαιμόκοψη το άτιμο, γι αυτό δεν έστρωνε η κουκούλα... Και νομίζω ότι στο τέλος μια φόδρα θα το έκανε αληθινό ρούχο. Κι έτσι το must have item της εγχώριας Holly Golightly κοιμήθηκε ήσυχα μέχρι τον φετινό χειμώνα, κάτω από ένα παχύ στρώμα άλλων UFO ( Mισών και Ανέσωτων Πλεκτών επί το ελληνικότερον, ΜΑΠ για συντομία). Όπως θα κοιμηθείτε κι εσείς τώρα καλά μου παιδάκια, μέχρι αύριο που θα σας πω τη συνέχεια και το τέλος της ιστορίας μας...

A promise is always a promise

This is the " Merry Maiden's Dress" by Gryphon Perkins ( INTERWEAVE KNITS, spring 2007). The whole project took me about two weeks to finish. But I couldn't manage it without the help of dear Gryphon. The trough is I found a mistake in the publication and I contact with Gryphon. She corresponded immediately with kindness and professionalism. And...ta ta! One of the most complete knitting experiences I have ever had. A source of pride and satisfaction for me and the perfect dress for Georgia. It moves with her and she feels comfort and elegant! I promised Gryphon to send some photos, so here they are!

I used substitute yarns . I always do that. Not the slightest possibility to find the recommended yarns in Greece. I usually work with Spanish, Italian or German yarns. But this is a different story, maybe for a next post.
So,the yarns are:
Merinos Extra by MONDIAL ( Italy), a blend of 50% new wool and 50% acrylic ( body, skirt and sleeves).
Cats Super Mohair by STAHL SCHE WOOL ( Germany), an other blend of 70% mohair and 30% new woo ( the borders).
For my great relief they matched exactly to the gauge.

Now I' m ready to repeat the project, in a spring version this time! I can not resist the temptation. If you, out there, could only see the joy at my daughters eyes... you could surely go immediately and find a little girl ( a daughter, a nice ,a grand daughter, a godchild, anybody) and ask: Do you want a nice dress for the Easter? ( or the Hanuka, or the Ramazan or, or...)

I promise I' ll make you the best!

Δώρα πτερόεντα

`

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, 1851 - 1911
(φωτογραφία του Γεωργίου Χατζόπουλου,1908, Αρχείο Merlier)


Ήταν 54 χρονών, την Πρωτοχρονιά του 1911. Πίσω επιτέλους στο νησί, φτωχός όπως ήταν όταν έφυγε.Υπέροχα πτωχαλαζών για να μπορέσει να πλουτίσει από τα γραφτά του.Άρρωστος.Οι χαμοκέλες της Αθήνας, το σπίρτο και η μοναξιά κάνανε καλά τη δουλειά τους. Οι αδελφές , οι ίδιες που αργότερα φωτογραφίζονταν μαραζωμένες, με τα χέρια υπομονετικά σταυρωμένα πάνω στις "φουστάνες", ανύπαντρες ακόμη,και για πάντα.
Τι αίσθηση να είχε ; Ανεκπλήρωτο; Ήττα; Το 1904 ακόμη έλπιζε.
Το ΄08 που γιορτάζουν την εικοσαπενταετηρίδα του αυτός έχει γείρει το κεφάλι. Δεν εμφανίζεται στη βραδιά του "Παρνασσού". Που κοιτά; Τα ρόδινα ακρογιάλια του νησιού ή το φάντασμα της υστεροφημίας;
Την ίδια χρονιά επιστρέφει οριστικά στη Σκιάθο. Ο Άγιος Ελισσαίος, το σπίτι του Νικόλα και της Πολυξένης Μπούκη, το καπηλειό του Καχριμάνη ξεμακραίνουν .Ένας ξεπεσμένος δερβίσης χώνεται οριστικά στο σκάμμα του τρένου στο Θησείο.
Ωστόσο και από το νησί γράφει, μεταφράζει και δημοσιεύει. Μέχρι να κατέβει ο άγγελος την Πρωτοχρονιά. Ο ίδιος να ήταν που μοίραζε και τα πτερόεντα δώρα; Ξέρετε, αυτός που στο τέλος δίπλωνε τα φτερά του κι έφευγε λυπημένος κι απογοητευμένος από τους ανθρώπους. Μακάρι να μάζεψε γαλήνη κάτω από τις φτερούγες του όταν στάθηκε στο χαμηλό γιατάκι του παπαδόσπιτου και περίμενε. Ξημέρωνε η 3η Ιανουαρίου του 1911.

Αγάλματα

`

Ήταν η δεύτερη φορά που ανηφόριζε την Πλάτωνος, πίσω από το Πειραματικό, για τον ίδιο λόγο. Σχεδόν ευχόταν να βρει σκοτεινό το μικρό ισόγειο με την ξύλινη τζαμαρία, όπως είχε γίνει την περασμένη εβδομάδα. Τότε είχε νιώσει μια σχετική ανακούφιση, αλλά να την πάλι εκεί μπροστά, με το χέρι στη μπετούγια.
Είχε κόσμο μέσα. Έσπρωξε και μπήκε. Στενό, μικρό μαγαζάκι, το αφόρητο κάψιμο αρχαίας ηλεκτρικής θερμάστρας στην είσοδο. Οι μαζεμένοι φρόντιζαν να κάθονται στο βάθος, λίγες καρέκλες γύρω από ένα γραφείο και λευκά κεφάλια. Χαμογέλασε στην απορία τους και συστήθηκε.
Την θυμήθηκαν. Την καλοδέχτηκαν. Στους τοίχους φωτογραφίες. Ο Άρης στην κλασική πόζα, καθιστός με στολή, κορνιζαρισμένα αποκόμματα εφημερίδων, αφίσες. Κι απέναντί της, έτσι όπως την έβαλαν να καθίσει, η φωτογραφία του συνονόματου, όνομα κι επίθετο ίδια, οι καταλήξεις να διαφέρουν. Η ίδια και στο σαλόνι του πατρικού, η μάνα ακόμη αλλάζει το νερό στο βάζο εκεί μπροστά κάθε πρωί.
Με δυο λόγια το σκοπό της επίσκεψης τον είπε. Άλλον από εκείνον που είχε στο μυαλό της. Και απέφευγε να κοιτάει τον τοίχο απέναντι. Ο γιος της, τώρα που ζύγωνε να αντροπατήσει... Το ίδιο μακρύ, αδύνατο πρόσωπο, το σκούρο βλέμμα. Ο άλλος κοίταζε από την κορνίζα του, με την πυρέσσουσα ματιά του καιρού που τον έστησε στον τοίχο του Επταπυργίου. Πότε ήταν; Στον εμφύλιο βέβαια, αλλά πότε; Καταραμένη μνήμη, ο πατέρας κάποτε τα έλεγε, έπρεπε να τα είχε συγκρατήσει τότε...
Ήταν ευγενικοί και λίγο ξαφνιασμένοι μαζί της. Εκτός από τη μυρουδιά της ιστορίας έπιανε και τη μυρουδιά των γηρατειών που αρνούνταν να μετανιώσουν. Και γιατί να μετανιώσουν; Μέσα της έλπιζε να μη νιώθουν ούτε μετάνοια, ούτε πικρία, ούτε τίποτε. Και να μαζεύονται εκεί, κάτω από τα κάδρα των εκτελεσμένων, όπως οι άλλοι παππούδες κάθονται στα καφενεία κάτω από χάρτες της Ελλάδας και ημερολόγια αθλητικών συλλόγων της γειτονιάς. Μια στάλα γραφικοί, λίγο πεισματάρηδες, παππούδες τελοσπάντων. Μικρές συντάξεις, γκρι παντελόνια, να μετράνε τις αποδημίες φίλων, γειτόνων και συμμαθητών.
Ήταν έτοιμη να σηκωθεί. Το πρόσχημα της επίσκεψης δε βάσταγε άλλο. Χώρια που ένιωθε λίγο παρείσακτη, σαν κάτι να είχε διακόψει η είσοδός της. Έμοιαζε με διαμαρτία της κανονικής ροής του χρόνου , σ' εκείνο το νοικιασμένο μαγαζάκι όπου κατοικούσαν αναμνήσεις και αυτονόητες σταθερές . Τότε ο πρόεδρος άρχισε να παινεύει την οικογένεια. Το βαρύ το τίμημα, η πίστη, το καθήκον. Δεν κρατήθηκε άλλο. Άγαρμπα κομμάτι, το ξεφούρνισε:
- Δεν ξέρω σχεδόν τίποτε γι αυτά... Για τον μπάρμπα μου... κι έδειξε με το πηγούνι τον απέναντι τοίχο.
Απόρησαν. Τους εξήγησε.
- Δε μιλούσε πολύ ο πατέρας. Δεν το άντεχε. Μήπως... εσείς;
Πρώτη φορά δεν ήταν που προσπαθούσε να μάθει τι είχε γίνει τότε. Κι άλλοτε είχε ρωτήσει, συγκαιρινούς και συντρόφους, της ίδιας ομάδας. Στόματα κλειστά, υπεκφυγές, δικαιολογίες Το ίδιο ξανά. Οι παππούδες ανακάθισαν πιο κουμπωτά στις καρέκλες. Καναδυo βλέμματα ή έτσι της φάνηκε; Στο τέλος, αυτός που καθόταν δίπλα της, ανοίχτηκε λίγο:
-Ήταν ο θείος σου στην ΟΠΛΑ; Σε ποια ομάδα;
- Στην Άνω Πόλη έμεναν, στο Καφέ Κουλέ.
-Α, εγώ ήμουν στο Διοικητήριο...
Παράξενη αίσθηση. Ο θαλερός, τακτοποιημένος γέροντας, το καθαρό φτηνό πουκάμισο, το γλυκό χαμόγελο... Αυτός ήταν κάποτε αντάρτης πόλης; Έτσι γράφτηκε η ιστορία; Κι αυτή που νόμιζε...
Κάποιος άλλος ξερόβηξε. Ελαφριά αμηχανία.
- Ξέρεις κορίτσι μου... Οι συνθήκες τότε... Η συνωμοτικότητα.. Τρεις είχε κάθε ομάδα, κι άλλους δε γνώριζαν. Άμα χάθηκαν αυτοί, είναι δύσκολο να μάθεις.
Η ίδια δικαιολογία , πάντα. Άρχισαν να μιλούν μεταξύ τους:
- Πόσος κόσμος ήταν τότε... Πάνε όλοι, θυμάστε βρε παιδιά, τον τάδε και τον τάδε, τότε που ρίξανε τη χειροβομβίδα στο καφενείο; Εκεί, στη γωνία Μητροπόλεως. Αλλά χτύπησε η άτιμη στο στύλο της ΔΕΗ, μεταλλικοί ήταν τότε, θυμάστε, και γλύτωσε το κάθαρμα ο ταγματάρχης τάδε...
Σηκώθηκε. Δεν ήταν για την ίδια αυτά. Ήταν δικά τους. Αυτή θα κρατούσε την εντύπωση όσων μαθαίνουν την ιστορία από δεύτερο χέρι και δυσκολεύονται να φανταστούν τα χρώματα του κόσμου πριν τα έγχρωμα φιλμ. Ή σαν αυτούς που ξινίζονται όταν μαθαίνουν πως τα αρχαία αγάλματα δεν ήταν πάλλευκα, μα παρδαλά, εξωφρενικά παρδαλά.
Καληνύχτισε. Η πόρτα που έκλεισε πίσω της μπορεί και να τακτοποίησε την κανονικότητα του χρόνου στο μικρό ισόγειο. Ή , πιο απλά, να την απομόνωσε από κανένα :
- Τι θέλει και σκαλίζει τώρα αυτή...

Διακόσια μέτρα παρακάτω, στην πατρική Πλάτωνος, η γειτονιά είχε μαζευτεί γιατί η αστυνομία έβγαζε, νεκρή από μέρες, τη γερόντισσα που έμενε μόνη της και κατέβαζε από το μπαλκόνι του διατηρητέου το καλαθάκι για να της βάλει ψωμί η φουρνάρισσα. Τα ίχνη από τα βλήματα του εμφυλίου ακόμη στους τοίχους, μόνο για όσους ήξεραν που να κοιτάξουν. Στο πάρκο της Αχειροποιήτου το Μετρό είχε ήδη σηκώσει αλουμινένια παραπετάσματα και φοβέριζε ότι "έπιασε δουλειά στη Θεσσαλονίκη".

Λιλίκες

Έτσι λέγαμε τα βιβλία τούτα με την αδελφή μου, τότε. Πότε; Ημερομηνία δεν υπάρχει, ούτε όνομα συγγραφέα. Μετάφραση από γαλλικό πρωτότυπο, φως -φανάρι. Η Λιλίκα στο βουνό, στη θάλασσα, στο δάσος κλπ, κλπ. Ολόκληρη σειρά, τα ζητούσαμε φαίνεται και οι γονείς μας τα προμήθευαν αδιαμαρτύρητα. Μερικά σώζονται, γλυκιές αναμνήσεις. Η Λιλίκα μία κούκλα, τρισχαριτωμένη, δυναμική,κοσμοπολίτισσα και ικανή. Όλο χαμόγελα κι ένα μέλλον μπροστά της όμορφο σαν ζωγραφιά. Σαν τις ζωγραφιές των βιβλίων της. Πρέπει να ήμουν εντελώς ταυτισμένη μαζί της. Θυμάμαι ότι ζητούσα από τη μάνα μου να με χτενίζει όπως χτενισμένη ήταν η Λιλίκα, κι εκείνη πανώβαζε. Βρε μπας και ήταν η Μπάρμπι των ΄60; Κι αν ήταν... χαλάλι της.!Δε ντρέπομαι να πω ότι ακόμη και σήμερα ψάχνω να δω σκυλί όμοιο με τον Παταπούφ. Ούτε ότι νιώθω ακόμη τη μακριά επίγευση εκείνης της ταύτισης. Χωρίς δε ενοχές, αγόρασα στη μικρή μου ένα χορταστικό corpus Λιλίκες που επανεκδόθηκε.

Και γιατί διάλεξα σήμερα τη Λιλίκα που πάει στο σχολείο; Μα γιατί είναι ακριβώς αυτή η επίγευση που κρατάει καμμιά σαρανταριά χρόνια τώρα. Η εντός μου Λιλίκα εξακολουθεί να πηγαίνει κάθε μέρα στο σχολείο και είναι η μόνη από τις ιστορίες της που έχει πάρει σάρκα και οστά. Ίσως όχι τόσο ρόδινη και αισιόδοξη, αλλά χειροπιαστή. Κάτι ήξεραν, τελικώς, οι μαμάδες του ΄60 που μας πάσαραν τα πρότυπα των καλών κοριτσιών...

(Αφιερωμένο στην doll, που με καλοδέχτηκε και που έκανε την αρχή με τη δική της Πολυάννα).

Ya basta!

Συζήτηση με τον Τζον Χολογουέι για τα κινήματα αντίστασης στη Λατινική Αμερική
Για έναν άλλο κόσμο, εδώ και τώρα!
ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΓΓΕΛΙΚΑ ΨΑΡΡΑ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ. ΙΟΣ e-mail
Ο Τζον Χολογουέι (John Holloway), καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Ινστιτούτο Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών στην Πουέμπλα του Μεξικού, έρχεται στην Ελλάδα για να μιλήσει σε ανοιχτή συζήτηση που διοργανώνει την ερχόμενη Πέμπτη η ομάδα ΑΛΑΝΑ.

Ο Τζον ΧολογουέιΣυγγραφέας, μεταξύ άλλων, και του βιβλίου «Ας αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία» που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Σαββάλας», ο Τζον Χολογουέι διερευνά τις προοπτικές μιας ριζικής κοινωνικής αλλαγής εμπνεόμενος από τα σύγχρονα κινήματα της Λατινικής Αμερικής με τα οποία το έργο του βρίσκεται σε συνεχή συνομιλία. «Να προχωρήσουμε ρωτώντας», προτείνει ο Χολογουέι, υιοθετώντας ένα εύγλωττο σύνθημα των ζαπατίστας. Στη σκέψη του, η προοπτική της ανθρώπινης χειραφέτησης προϋποθέτει τη διατύπωση νέων ερωτημάτων, τα οποία κλονίζουν τις παλιές βεβαιότητες και οδηγούν στην επεξεργασία καινοτόμων αναλυτικών εργαλείων που έρχονται να ανατρέψουν τις θεωρητικές κα πολιτικές επιλογές των «κλασικών» επαναστατικών κινημάτων. Η επεξεργασία εννοιών που ανανοηματοδοτήθηκαν από τα κινήματα της Λατινικής Αμερικής (τυπικό παράδειγμα τα περιεχόμενα της «αξιοπρέπειας» όπως προτάθηκαν από το ζαπατίστικο κίνημα), η σημασία της πάλης ενάντια στον ετεροπροσδιορισμό, η αμφισβήτηση του ρόλου της πρωτοπορίας και η απόρριψη του μοντέλου της δι' εφόδου κατάληψης της εξουσίας, η επίπονη καθημερινή πάλη ως χειραφετητικό πείραμα συνιστούν ελάχιστα μόνο σημεία της ενδιαφέρουσας παρέμβασης του Χολογουέι, στην οποία ενσωματώνονται δημιουργικά τα οράματα, οι εμπειρίες και οι πρακτικές των εξεγερμένων της Λατινικής Αμερικής. Ζητήσαμε από τον Τζον Χολογουέι να μας μιλήσει για τις πρόσφατες εξελίξεις στη Λατινική Αμερική και να μας σχολιάσει τις πολιτικές των κυβερνήσεων και τη δυναμική των κινημάτων: - Την εποχή αυτή γινόμαστε μάρτυρες μιας μείζονος αλλαγής στη Λατινική Αμερική, καθώς οι κυβερνήσεις εμφανίζονται να αμφισβητούν την αμερικανική κυριαρχία και να παίρνουν μέτρα κατά της κοινωνικής αδικίας. Υπάρχουν διαφορές στη στάση, την κοινωνική φυσιογνωμία και τις πολιτικές προοπτικές των κυβερνήσεων αυτών; Τζ. Χ.: Πιστεύω πως η Λατινική Αμερική είναι τη στιγμή αυτή ένα ιδιαίτερα συναρπαστικό μέρος, ζοφερό και συναρπαστικό συνάμα. Η πλέον προφανής εκδήλωση της πραγματικότητας αυτής, κυρίως για τον εξωτερικό παρατηρητή, είναι η άνοδος των αριστερών κυβερνήσεων, αλλά οι κυβερνήσεις αυτές είναι τα αντιφατικά αποτελέσματα κατά πολύ βαθύτερων διεργασιών πάλης: Η εξέγερση της 19ης και 20ής Δεκεμβρίου 2001 στην Αργεντινή οδήγησε στην πτώση της δεξιάς και, ενδεχομένως, στην εκλογική νίκη του Κίρχνερ, οι μεγάλες κινητοποιήσεις στη Βολιβία, αρχικά στον Πόλεμο του Νερού και στη συνέχεια στον Πόλεμο του Αερίου, οδήγησαν στην εκλογή του Εβο Μοράλες, τα χρόνια της πάλης του κινήματος των ακτημόνων και των συνδικάτων στη Βραζιλία οδήγησαν στην επιτυχία του Λούλα, τα χρόνια της πάλης και της δυσαρέσκειας στη Βενεζουέλα οδήγησαν στον Τσάβες, κ.ο.κ. Και στο Μεξικό, όπου έχουμε μια νέα και εξαιρετικά καταπιεστική δεξιά κυβέρνηση, οι αγώνες της Οαχάκα, των ζαπατίστας και άλλων πολλών κινημάτων παρά τρίχα να οδηγήσουν στην εκλογή του Λόπες Ομπραδόρ. Από αυτόν το μεγάλο αναβρασμό πρέπει λοιπόν να ξεκινήσουμε, κι όχι από τις κυβερνήσεις -από την πλημμυρίδα αυτή της πάλης που είναι μια απάντηση στη ζοφερή κατάσταση της ηπείρου. Οπως και σε άλλα σημεία του πλανήτη, αλλά ίσως με μεγαλύτερη ένταση εδώ, ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός των τελευταίων είκοσι πέντε χρόνων σήμανε έναν τρομακτικό αφανισμό της ζωής, της ζωής των ανθρώπων αλλά και του κόσμου των ζώων και των φυτών. Εκατομμύρια ανθρώπων οδηγήθηκαν στην ακραία φτώχεια και είδαν τις κοινότητές τους και τις παραδόσεις τους να καταστρέφονται. Γι' αυτό το "Ya basta!" των ζαπατίστας είχε τόσο βαθιά απήχηση, και γι'αυτό τούτη η πλημμυρίδα αγώνων με τις πολλές και διαφορετικές μορφές σε τόσα σημεία της ηπείρου. Από τη σκοπιά των κοινωνικών αγώνων πρέπει επομένως να αντιμετωπίσουμε τις νέες αριστερές κυβερνήσεις και, πράγματι, θα εντοπίσουμε σοβαρές διαφοροποιήσεις. Ο Κίρχνερ στην Αργεντική, για παράδειγμα, είναι ένας επαγγελματίας πολιτικός αρκετά ευφυής ώστε να αναγνωρίσει ότι μετά την εξέγερση του 2001 έπρεπε να γίνουν αλλαγές στο πολιτικό σύστημα της χώρας, αλλαγές τουλάχιστον επιφανειακές: έτσι, υιοθετώντας μια σκληρή γραμμή απέναντι στα υπολείμματα της δικτατορίας, κέρδισε με το μέρος του τις Μητέρες της Πλατείας Μαΐου, ταυτόχρονα όμως ποινικοποίησε τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία των κοινωνικών κινημάτων. Πολύ διαφορετική είναι η περίπτωση του Εβο Μοράλες στη Βολιβία, καθώς αυτός προήλθε από το μεγάλο κοινωνικό κίνημα των αυτοχθόνων που ανέτρεψε τους προηγούμενους προέδρους και θέτει σε εφαρμογή σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές, μόνο που και εδώ ακόμη παρατηρείται μια διάλυση των κοινωνικών αγώνων. Η κυβέρνηση ενεργεί για λογαριασμό του λαού, ενώ πριν από δύο χρόνια ο λαός δεν χρειαζόταν κανέναν να ενεργεί εκ μέρους του, ενεργούσε μόνος του.

Στιγμιότυπο από το ξεκίνημα της περσινής πορείας των ζαπατίστας στην κοινότητα της Γκαρούτσα στην ΤσιάπαςΟ Λούλα στη Βραζιλία προήλθε κι αυτός από το κίνημα και αρχικά υπήρξε πηγή μεγάλης ελπίδας, ήδη όμως έχει μεταβληθεί σε πηγή μεγάλης απογοήτευσης. Και είναι και ο Ούγκο Τσάβες στη Βενεζουέλα, σαφώς η πλέον ενδιαφέρουσα από τις αριστερές αυτές κυβερνήσεις, κι αυτό γιατί η κυβέρνησή του συνεχίζει να μας εκπλήσσει, καθώς αποδεικνύεται περισσότερο ριζοσπαστική απ' ό,τι αναμενόταν. Υπάρχουν πολλά και ενδιαφέροντα που συμβαίνουν γύρω από την κυβέρνηση Τσάβες (όπως και από ορισμένες άλλες από τις αριστερές κυβερνήσεις), μόνο που το κατά πόσον θα υπάρξει μια πραγματικά βαθιά αλλαγή στη Βενεζουέλα δεν θα εξαρτηθεί από την κυβέρνηση αλλά από το κίνημα γύρω της και την ικανότητά του να αντισταθεί στη γραφειοκρατικοποίηση.- Εντέλει, ποιος είναι ο ρόλος των κοινωνικών κινημάτων στη Λατινική Αμερική; Με άλλα λόγια, πώς τα κινήματα αυτά επηρεάζουν, στηρίζουν ή αντιμάχονται τις κυβερνήσεις στην περίπτωση της Βενεζουέλας, της Βολιβίας, της Βραζιλίας και του Εκουαδόρ;Τζ. Χ.: Κατά κάποιον τρόπο απάντησα ήδη στην ερώτησή σας. Δεν μου πολυαρέσει ο όρος 'κοινωνικά κινήματα', γιατί τείνει να απεικονίσει τα κινήματα αυτά ως μέρος του πολιτικού συστήματος, ενώ εκείνο που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον είναι ότι τα κινήματα αυτά δεν αποτελούν μέρος του συστήματος. Προτιμώ να τα στοχάζομαι σαν κινήματα αντίστασης ή κινήματα εξέγερσης. Κινήματα εξέγερσης, αλλά κινήματα που επιχειρούν μια αρκετά αποφασιστική τομή με τα παλιά επαναστατικά κινήματα της περασμένης τριακονταετίας, όχι τόσο ως προς το στόχο τους να δημιουργήσουν μια άλλη κοινωνία.Εκείνο που είναι συναρπαστικό όταν συζητάμε για τη λατινοαμερικάνικη πολιτική είναι ότι δεν μιλάμε απλώς για τα λατινοαμερικάνικα πολιτικά πράγματα. Υπάρχει εδώ μια εκπληκτική αίσθηση ότι πρόκειται για μια πηγή συναρπαστικών ιδεών και πρακτικών, πηγή και τόπος συνάντησης. Αυτό που δοκιμάζουν στις κοινότητές τους οι ζαπατίστας με τα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης, ό,τι έγινε και γίνεται στη Βολιβία και το Εκουαδόρ, το κίνημα των ακτημόνων στη Βραζιλία, οι πικετέρος στην Αργεντινή, όλα αυτά είναι εξαιρετικά δημιουργικά και στάθηκαν πηγή έμπνευσης για κινήματα αλλαγής σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο κόσμος πρέπει να αλλάξει ριζικά για να υπάρξει πιθανότητα να επιβιώσει το ανθρώπινο είδος, και η πραγματική ελπίδα για αλλαγή αναδύεται σήμερα έμπρακτα στη Λατινική Αμερική.- Στο έργο σας αναφέρεστε συχνά στο κίνημα των ζαπατίστας ως ένα κίνημα που παλεύει εναντίον της εξουσίας, όχι για την εξουσία. Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι οι ζαπατίστας επινόησαν μια νέα πολιτική της αντίστασης, καθώς και νέες μορφές πολιτικής εκπροσώπησης;Τζ. Χ.: Το πρόβλημα της εξουσίας είναι στην καρδιά της συζήτησης για την πολιτική της αριστεράς στη Λατινική Αμερική, αλλά και σ' ολόκληρο τον κόσμο. Υπάρχουν πολλές ομάδες που συνεχίζουν να σκέφτονται με όρους κατάληψης της εξουσίας και προσβλέπουν στον Τσάβες και στον Εβο Μοράλες (και, προφανώς, στον Φιντέλ) προκειμένου να στηρίξουν την επιχειρηματολογία τους. Υπάρχει, ωστόσο, και ένα κατά πολύ ριζοσπαστικότερο κίνημα που λέει καθαρά "όχι, δεν θέλουμε να καταλάβουμε την εξουσία, δεν θέλουμε να διοικούμε άλλους, ο μόνος τρόπος για να γκρεμίσουμε πραγματικά τον καπιταλισμό είναι να το κάνουμε μόνοι μας, εμείς οι ίδιοι να αναλάβουμε τον έλεγχο της δικιάς μας ζωής". Ετσι προέκυψαν το μεγαλειώδες «Ya basta!» ("Φτάνει πια!") των ζαπατίστας και το "Que se vayan todos!" ("Να φύγουν όλοι!") της αργεντινής εξέγερσης. Δεν είναι τόσο ότι οι ζαπατίστας επινόησαν μια νέα πολιτική της αντίστασης όσο ότι είναι αυτοί που αρθρώνουν με τον πλέον θαυμαστό τρόπο τη νέα αυτή πολιτική που αναβλύζει από παντού. Ναι, πρόκειται για μια νέα πολιτική όχι μόνον αντίστασης, αλλά και εξέγερσης. Και συνάμα μια νέα μορφή πολιτικής εκπροσώπησης που λέει "όχι εκπροσώπηση -εμείς οι ίδιοι θα αποφασίσουμε και θα πράξουμε". Εξουσία και χρόνος: ο χρόνος είναι το άλλο μείζον διακύβευμα. Το να πεις, δηλαδή, πως δεν θέλουμε να καταλάβουμε την εξουσία σημαίνει ότι δεν θα περιμένουμε να καταλάβουμε την εξουσία, η επανάσταση είναι εδώ και τώρα, η μεταβολή των κοινωνικών σχέσεων είναι εδώ και τώρα. Οι ζαπατίστας, οι ακτήμονες της Βραζιλίας, οι πικετέρος της Αργεντικής δεν ζητούν την άδεια και δεν περιμένουν από κανέναν να κερδίσει τις εκλογές για να αρχίσουν να δημιουργούν έναν άλλο κόσμο, εδώ και τώρα.* Η ανοιχτή συζήτηση με τον Τζον Χολογουέι θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 1 Μαρτίου στις 7 μ.μ. στο Πολυτεχνείο (αίθουσα ΜΑΧ).Ευχαριστούμε την ομάδα ΑΛΑΝΑ (Για τις Αντιστάσεις και τα Κινήματα στη Λατινική Αμερική) για τη συνεργασία της στο σημερινό δημοσίευμα.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ : sobraluz

Κατάρες

Είναι καταραμένη (κατά Πετεφρή) η Θεσσαλονίκη; Όπως λέμε καταραμένος ποιητής ή καταραμένη αίθουσα στην Όπερα του Παρισιού ; Και ποιος την έριξε αυτήν την κατάρα; I put a spell on you. Ίσως οι αναμνήσεις να είναι κατάρες από μόνες τους. Πως το έλεγε ο Μαρκές; Η νοσταλγία είναι μια παγίδα που στήνει το παρελθόν μας για να το αντέχουμε.
Μήπως οι παλιές φωτογραφίες δεν είναι τίποτε άλλο από μια χαραμάδα στιγμής που άνοιξε για να τη βλέπουμε, έκλεισε και τώρα κάπου αλλού συνεχίζει να υπάρχει με όλους που φαινόμαστε σ΄αυτήν, ερήμην μας; Τι θα γίνει αν κάποτε βρούμε μπροστά μας τις παλιές μας υπάρξεις, να έχουν συνεχίσει τη ζωή τους-ζωή μας; Θα μας ζητήσουν λογαριασμό; Ή θα πρέπει θυμωμένα να τις ρωτήσουμε γιατί μας στοιχειώνουν έτσι;
Κάποτε πίστευα ότι ο κόσμος ήταν ασπρόμαυρος, μέχρι να επινοηθούν οι έγχρωμες φωτογραφίες. Ακόμη και τώρα δυσκολεύομαι να το φανταστώ. Σε πείσμα του ότι σχεδόν όλες οι φωτογραφίες από τα παιδικάτα μου είναι ασπρόμαυρες.

Σάββατο βράδυ

Η συνηθισμένη βραδυνή κατάδυση στο κέντρο της πόλης. Τελευταίο Σάββατο της Αποκριάς, σχετική ερημιά, άδειοι δρόμοι. Που πηγαίνουν όλοι; Στο πεζοδρόμιο της Εγνατίας ανάκατα μπαγάζια, σανίδες του χιονιού. Προσπερνάω ,τραβώντας για τα χιόνια του πατρικού μου. Η μάνα στην καρέκλα, αμίλητη πια. Πιο πολύ μιλάω με την ξένη που είναι μαζί της.
Ανοίγω ντουλάπια. Άλλη κατάδυση αυτή. Πετάω, καθαρίζω.Tο πτυχίο μου, ξεχασμένο στην κορνίζα του καναδυο δεκαετίες. Ίσως άξιζε περισσότερης προσοχής. παρακάτω ο μαύρος χαρτοφύλακας του πατέρα. Τα χέρια μου μέσα στη σκόνη κίτρινων χαρτιών. Η ζωή του που έφυγε και παράδοξα είναι ακόμη εδώ. Ο φάκελος της αλληλογραφίας του με το δικηγόρο της Αθήνας που κατάφερε να του βγάλει τη σύνταξη το ΄87, όταν αναγνωρίστηκε η απόλυσή του από τον ΟΤΕ στον εμφύλιο. Τα εισιτήρια της British Airways του ΄76, όταν κουβάλησαν, με τη μάνα άρρωστη, την ελπίδα τους στο Λονδίνο. Μαζί και ο χάρτης της πόλης που γύρναγε όταν την άφηνε στο δωμάτιο του νοσοκομείου. Τοπογραφικά, συμβόλαια, διαβατήρια, βιβλιάρια, αποδείξεις μιας ζωής. Τα έγγραφα του κοιμητηρίου που κήδεψε την έρημη την ξαδέλφη του. ( Τώρα έγγραφα τέτοια κι ο ίδιος) Τα φύλαγε όλα. Τα φυλάμε όλοι. Με τη γνώση ή με την ελπίδα μήπως, ότι κάποια χέρια θα μας αγγίξουν μια φορά κι εμάς , χαρτιά πλέον. Και τότε; Stat roza pristina nomine, nomina nuda tenemus.